آغاز پخش رسمی شبکه تلوبیونی کتاب

 

«شبکه تلوبیونی کتاب» نخستین شبکۀ تخصصی حوزۀ کتاب و نشر در ایران است که در سال 1401 با برنامه‌ریزی و حمایت زیرساختی و نظارتی معاونت فضای مجازی سازمان صداوسیما  و همچنین تأمین محتوای متناسب توسط مجموعه خانه کتاب و ادبیات وزارت ارشاد راه‌اندازی و پس از طی دوران پخش آزمایشی و حصول اثرگذاری، در تاریخ اول شهریورماه 1402 طی مراسم رسمی با حضور معاون فضای مجازی رسانه ملی و معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و  ارشاد اسلامی و جمعی از مدیران این حوزه پخش رسمی آن  اعلام گردید.

رسانه تلوبیونی کتاب،  پوشش تصویری و خبری رویدادهای حوزۀ کتاب و کتاب‌خوانی را نیز مدنظر قرار داده است. به همین جهت پوشش جشنواره‌ها و رویدادهایی مانند نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، جایزۀ جلال آل‌احمد، مراسم‌های هفتۀ کتاب، جشنوارۀ قلم زرین، معرفی شهرهای پایتخت کتاب ایران، جایزۀ کتاب سال جمهوری اسلامی ایران و… از جمله برنامه‌هایی است که تلویزیون اینترنتی کتاب به طور اختصاصی به آنها پرداخته است. در کنار این موارد پوشش تصویری نشست‌های تخصصی و مراسم‌های ملی و آئینی مرتبط با حیطۀ کتاب و کتاب‌خوانی نیز موردتوجه بوده است. این رسانه تصویری، تمرکز اصلی خود را بر تولید برنامه‌های زنده و اختصاصی، پوشش رویدادهای حوزۀ کتاب و کتاب‌خوانی، جشنواره‌های فرهنگی و ادبی و نشست‌های تخصصی حیطۀ کتاب، معرفی نویسندگان، ناشران و آثار فاخر، برگزاری پویش‌های مختلف در زمینۀ کتاب و کتاب‌خوانی و حضور فعال در فضای مجازی و رسانه‌های اجتماعی قرار داده است. معرفی کتاب‌هایی که در میان اهالی کتاب مورد استقبال قرار گرفته از دیگر رویکردهای این تلویزیون اینترنتی است. برای عملیاتی‌سازی این رویکرد، تلویزیون کتاب از نویسندگان، ناشران و چهره‌های ادبی سرشناس جهت حضور در استودیو و پخش زنده به طور پیوسته دعوت کرده به‌گونه‌ای که در سه ماه نخست سال 1402، 490 کتاب نقد و معرفی شده است.

سیاست‌گذاری رسانه ملی 

باتوجه‌به رویکرد تحول محور در سازمان صداوسیما همگام با طلیعه گام دوم انقلاب اسلامی و همچنین رسالت معاونت فضای مجازی در ارتقای نقش رسانه ملی به‌عنوان بازیگر اصلی صوت و تصویر در فضای مجازی کشور، تعاملات و تفاهماتی با سایر نهادهای فعال در حوزه رسانه‌ای کشور انجام شده تا با بهره‌گیری از مجموعه داشته‌های سازمان و آورده‌های دیگر سازمان‌ها بتوان نقشی نو در تار و  پود فضای مجازی کشور  پدید آورد. شبکه  تلوبیونی کتاب، تحولی نوین در عرصه رسانه‌ای است که معاونت فضای مجازی رسانه ملی و بخش‌های محتوایی وزارت فرهنگ و  ارشاد اسلامی را به هم پیوند زده است. در مسیر تحولی حوزه فضای مجازی رسانه ملی، توسعه هم‌افزای زیست‌بوم محتوای حرفه‌ای و زیست‌بوم محتوای مردمی منجر به توسعه شبکه‌های خطی بر بستر سکوی تلوبیون شده است که از آن جمله می‌توان به راه‌اندازی شبکه‌های تلوبیونی کتاب و نما قرآن (وزارت ارشاد)، میراث آریا (وزارت گردشگری)، رضوی (آستان قدس رضوی)، رؤیا (دانشگاه صداوسیما)، تهران (دانشگاه تهران) توسط معاونت فضای مجازی اشاره کرد.  با عنایت به مفاد «سند تحول معاونت فضای مجازی» در دوره تحول سازمان صداوسیما، زمینه‌سازی برای تولید و پخش برنامه‌های بدیع و خلاقانه در ذیل زیست‌بوم‌های تعریف شده در این سند و در راستای سه رکن اصلی رسالت سازمان یعنی «هویت محوری، عدالت‌گستری و شتاب‌دهی به پیشرفت» و همچنین آماده‌سازی نسل جدید برای ورود به میدان جهاد تبیین و نبرد عظیم رسانه‌ای، راه‌اندازی یک شبکه اختصاصی برای حوزه کتاب  باتوجه‌به فرصت‌ها و امکانات موجود در بستر فضای مجازی، طرحی بدیع بود که با همکاری معاونت فضای مجازی و وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی پیاده‌سازی گردید.

رهنمودهای رهبر معظم انقلاب اسلامی هدایت گر فعالیت‌های رسانه‌ای حوزه کتاب

رهبر معظم انقلاب اسلامی در بیانات سال 1395 در ارتباط با فرهنگ کتاب‌خوانی و استفاده از ابزارهای فرهنگی مناسب جهت ترویج این فرهنگ بیان داشته‌اند که «مشکل‌تر از کتاب نوشتن، رساندن کتاب به چشم و ذهن مخاطب است؛ این خیلی مهم است. این هنر و دقّت لازم دارد، ظرافت‌هایی دارد که بایستی بتوانید اینها را وارد ذهن افراد بکنید». به همین جهت شبکه تلوبیونی کتاب به‌عنوان یک رسانه و ابزار فرهنگی، انتشار کتاب‌های برجسته و شاخص را مدنظر قرار داده است. در کنار این موارد، مثبت کتاب، حوالی کتاب، جلد دوم، کتاب گپ، مثبت کتاب کودک و نوجوان، میز داستان، گفت‌وگو با اهالی کتاب از جمله برنامه‌های تولیدی و تأمینی شبکه مجازی کتاب می‌باشد. در راستای اهداف متعالی عنوان شده، رسالت‌های آموزشی این رسانه نیز در قالب دوره‌های تخصصی داستان، تولید و پخش شده که دوره‌های آموزشی «داستان شناخت»، «آل جلال»، «کلک خیال» از جملۀ این موارد هستند.

توجه ویژه به کتاب‌های حوزۀ کودک و نوجوان

بر اساس این گزارش، حوزۀ کودک و نوجوان از جمله حوزه‌هایی است که مورد تأکید مسئولان این شبکه تخصصی بوده است. علاوه بر معرفی کتاب‌های حیطۀ کودک و نوجوان و تازه‌های نشر در این زمینه و همچنین حضور نویسندگان و ناشران فعال کودک و نوجوان، پویش «فراز طلایی» نیز راه‌اندازی و به سرانجام رسیده است. در این پویش که در بستر پیام‌رسان شاد برگزار شد، ویدئوهای ارسالی از سوی کودکان و نوجوانان در پایان هر هفته داوری و ویدئوهای برگزیده از شبکۀ کتاب و کانال‌های آن در فضای مجازی پخش شده است. در این پویش 3 هزار و 300 ویدئو از سوی کودکان و نوجوانان علاقه‌مند به کتاب دریافت شد. این سیاست در راستای علاقه‌مند کردن هرچه بیشتر کودکان و نوجوانان به حیطۀ کتاب و کتاب‌خوانی برگزار شده است. حضور فعال و آگاهانه در فضای مجازی، رویکرد دیگر این رسانه در ماه‌های اخیر است. حضور در پیام‌رسان‌های بله، شاد، ایتا و سایر شبکه‌های اجتماعی با مخاطبان چند ده‌هزارنفری نشان‌دهندۀ جمعیت کتاب‌خوان و علاقه‌مند به کتاب در سطح کشور است. براین‌اساس، رسانه‌های اجتماعی به‌عنوان بازوی کمکی شبکه تلوبیونی کتاب در نظر گرفته شده‌اند.

نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، نقطۀ عطف فعالیت‌های تلویزیون اینترنتی کتاب

لازم به ذکر است، بر اساس آمارهای موجود، سی و چهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، نقطۀ عطف فعالیت‌های این رسانه بوده است. افزایش تعداد برنامه‌های تولیدی، برگزاری نشست‌های تخصصی همراه با پخش زنده، گفت‌وگو با مسئولان، نویسندگان و ناشران در محل نمایشگاه کتاب، افزایش محتواهای تولید شده در شبکه‌ها و پیام‌رسان‌های اجتماعی تلویزیون کتاب در ایام نمایشگاه نشانۀ افزایش فعالیت‌های این رسانۀ تخصصی است.