کودکان و پیامدهای دسترسی به گوشی هوشمند

وقتی بچه‌ها برای اولین بار گوشی هوشمند خود را در دست می‌گیرند، دسترسی نامحدود به پیام‌رسان‌ها، شبکه‌های اجتماعی و برنامه‌های متنوع، آن‌ها را بی‌نهایت خوشحال می‌کند. والدین خرید گوشی هوشمند برای بچه‌ها را با جملاتی مانند برقراری ارتباط آسان و آگاهی دائمی از مکان فرزندشان توجیه می‌کنند. با این حال، بسیاری از والدین تنها چند ماه پس از خرید گوشی هوشمند برای بچه‌هایشان، پشیمانی بسیاری را تجربه می‌کنند؛ وقتی که بچه‌ها، با سرهایی که در گوشی فرو رفته، نسبت به کوچک‌ترین تعامل‌های اولیه‌ی انسانی نیز هیچ‌گونه واکنشی نشان نمی‌دهند.

گذشته از تبدیل‌کردن بچه‌های عادی به زامبی، تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که گوشی‌ هوشمند، کودکان را در معرض خطرات و مشکلات جدی سلامتی قرار می‌دهد، مخصوصاً اگر کودک در سنین خیلی پایین استفاده از گوشی هوشمند را آغاز کند. محققان با ارائه‌ی پنج دلیل توضیح می‌دهند که چرا نوجوانان زیر سن دبیرستان نباید گوشی هوشمند داشته باشند. شاید لازم باشد که والدین پیش از خریدن گوشی این دلایل را در نظر بگیرند و یا در تهیه‌ی گوشی هوشمند برای کودکان، تجدید نظر کنند.

بررسی ۴۰٬۹۹۸ نوجوان کره‌ای دانش‌آموز در مقاطع راهنمایی و دبیرستان، نشان داد که هرچقدر میزان استفاده از گوشی‌های هوشمند بیشتر باشد، پیامدهای سلامت روان نیز بیشتر و وخیم‌تر خواهد بود. آزمایش نشان داد در صورتی که نوجوانان بیش از چهار ساعت در روز از گوشی هوشمند استفاده کنند، علائم افسردگی تا ۲۲ درصد، مصرف الکل تا ۶۶ درصد و استعمال دخانیات تا ۹۰ درصد افزایش می‌یابد.

نرخ خودکشی در دختران جوان از سال ۲۰۱۴ به طور نگران‌کننده‌ای افزایش یافته است. تا سال ۲۰۲۱، آمار خودکشی در دختران ۱۰ تا ۱۹ ساله، ۵۰ درصد بیشتر از سال ۲۰۰۳ و ۱۹ درصد بیشتر از زنان در دهه‌ی ۲۰ سالگی بود.

علت چیست؟ پروفسور جاناتان هیدت از دانشگاه نیویورک می‌گوید یکی از دلایل می‌تواند این باشد که گوشی‌های هوشمند (و به ویژه شبکه‌های اجتماعی) با به‌دام‌انداختن کودکان در تکنیک‌های تبلیغاتی «مقایسه‌ی اجتماعی» در فضای مجازی، پیامدهای سلامت روان را وخیم‌تر می‌کنند. گوشی‌های هوشمند با ایجاد ارتباط آنلاین، قلدری را افزایش و عزت نفس نوجوانان را کاهش داده است.

کودکان به خواب زیادی احتیاج دارند: آن‌ها برای تثبیت حافظه، تنظیم و تعدیل احساسات و به طور کلی، برای سلامتی باید بیشتر بخوابند. آکادمی پزشکی خواب آمریکا توصیه می‌کند که کودکان ۶ تا ۱۲ ساله، باید هر شب بین ۹ تا ۱۲ ساعت و نوجوانان ۱۳ تا ۱۸ ساله، بین ۸ تا ۱۰ ساعت بخوابند.

نوجوانان امروزی با ورزش، هنر و دیگر فعالیت‌های فوق‌برنامه‌، بیش‌از‌حد مشغول هستند. خواب اغلب بهای کمبود وقت را می‌پردازد. کمبود خواب توسط گوشی‌های هوشمند تشدید می‌شود، زیرا گوشی هوشمند مغز را فریب می‌دهد تا گمان کند که هنوز روز است و ریتم شبانه‌روزی را دچار اختلال می‌کند. در نتیجه، مدت زمان خواب کاهش می‌یابد و به افزایش خواب‌آلودگی در مدرسه منجر می‌شود. خواب‌آلودگی در مدرسه نیز توانایی توجه، تمرکز و یادگیری را کاهش می‌دهد.

 

استفاده از گوشی هوشمند یعنی خیره‌شدن به صفحه نمایش روشنی که بسیار نزدیک است و این خیره‌شدن اغلب ساعت‌ها طول می‌کشد. بررسی ۲۷۲ نوجوان هلندی نشان داده است که استفاده‌ی مداوم از گوشی هوشمند برای بیش از ۲۰ دقیقه، با شیوع فزاینده‌ی میوپی یا نزدیک‌بینی همراه است. نزدیک‌بینی زودرس، افزایش خطر ابتلا به نزدیک‌بینی شدید در بزرگسالی را به دنبال دارد.

اختلال کم‌توجهی بیش‌فعالی یا نقص‌توجه بیش‌فعالی که معمولاً با عنوان کوتاه بیش‌فعالی و ADHD شناخته می‌شود، تقریباً ۹ درصد از کودکان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۸ با بررسی ۲٬۵۸۷ نوجوان غیربیش‌فعال که رایج‌ترین فعالیت آن‌ها وقت‌گذراندن در رسانه‌های اجتماعی بود، میزان استفاده از رسانه‌های دیجیتالی و گوشی هوشمند را سنجید. فعالیت دیجیتالی بیشتر، با افزایش ۱۱ درصدی احتمال ابتلا به بیش‌فعالی در دو سال آینده همراه بود. وقت‌گذرانی با بی‌‌توجهی در یوتیوب، تیک‌تاک و دیگر برنامه‌های مشابه نیز به طور ویژه‌ای نگران‌کننده است.

 

نکته این است که بچه‌ها در نهایت به گوشی هوشمند خواهند رسید. فرزندان احتمالاً چندین سال پیش از دبیرستان از والدین گوشی درخواست می‌کنند و می‌گویند دوستانشان همه گوشی هوشمند دارند. اما هرچه بیشتر تهیه‌ی گوشی هوشمند برای بچه‌ها را به تعویق انداخته و مدیریت استفاده هوشمند را اولویت دهی نمایید ممکن است سلامت روحی و جسمی آن‌ها در وضعیت بهتری باقی بماند.