راهبری هوشمند در فضای مجازی
- شناسه خبر: 2903
- تاریخ و زمان ارسال: ۳ مهر ۱۴۰۲ ساعت ۱۱:۴۰
- بازدید : 957
رصد، پایش، تحلیل و اقدام محتوایی
«اتاق وضعیت» معاونت فضای مجازی رسانه ملی
فضای مجازی در شکل دهی نظام ادراکی مردم بیش از هر ابزار دیگر نقشی تعیین کننده دارد؛ این تاثیر نه تنها بر عامه مردم که محاسبات موثرین و تصمیم سازان را هم در معرض تغییر قرار داده است. بر همین مبنا توجه به این فضا و رصد و پایش مداوم و به لحظه آن جهت اشراف حداکثری در راستای اتخاذ تصمیمات راهبردی از بدیهیات و اصول اولیه برنامه ریزی در مراکز تصمیم گیر به حساب می آید؛ از طرفی طراحی سازوکار و فرآیند هوشمندی که بتواند نیازهای مربوط به رصد، تولید و توزیعِ مسائل مهم مربوط به را در کمترین زمان پاسخ دهد، بسیار با اهمیت است. یکی از مترقی ترین و کارآمدترین این سازوکارها، مدل مبتنی بر تشکیل اتاق وضعیت می باشد. اتاق وضعیت(اتاق فرماندهی و کنترل محتوا) به فرآیندی منسجم و متاثر از نگاه سیستمی و شبکه ای به فضای مجازی اطلاق می شود که کارکرد حل مسئله را داراست و دارای شش بعد هم جهت و مرتبط با هم است.
ماموریت ها و سیاست های اجرایی اتاق وضعیت معاونت فضای مجازی صداوسیما، در ابعاد شش گانه تجمیع داده، تحلیل اطلاعات، تصویرسازی، طراحی اقدام، تنظیم تعاملات و تشخیص اثر ذیل قابل تعریف است.
- تجمیع داده (Data collection)
نقطه آغاز فرآیند حل مساله در اتاق وضعیت؛ عبارت است از تجمیع داده های مهم حول مسائلی که باید پیرامون آنها تولید و توزیع محتوا در فضای مجازی طراحی گردد. این داده ها از مسیر های مختلفی نظیر داده کاوی مداوم، جلسات کارشناسی و پژوهشی در اتاق وضعیت تجمیع می شوند.
- تحلیل اطلاعات(Information Analysis)
مبتنی بر داده های تجمیع شده، فرآیند تحلیل و پردازش برای دستیابی به خروجی هایی که در طراحی و برنامه ریزی محتوایی مورد نیاز باشد، صورت می گیرد.
- تصویرسازیVisualization))
طراحی گرافیکی و به طور کلی بصری سازی داده های پردازش شده و تبدیل آنها به خروجی منسجم و معناداری که برای طراحی اقدام در مراحل بعدی قابل بهره برداری باشد، در این مرحله میگنجد.
- طراحی اقدام(Action Plan)
مبتنی بر داده های تحلیل شده ای که در مراحل قبل پیرامون آن بحث گردید و همچنین به منظور برنامه ریزی تولید و توزیع محتوا در فضای مجازی، الگویی به نام “نگاشت اقدام” و “نگاشت نهادی” به عنوان مدل جامع برنامه ریزی مورد استفاده قرار میگیرد که شامل ابعاد ذیل است:
نگاشت اقدام:
- مخاطب شناسی به عنوان مبنا و محور اساسی تدوین برنامه های تولید و توزیع محتوا در فضای مجازی هدفگذاری بر مخاطب
- طراحی پیام به معنای تدوین مفاهیم و القائاتی که می بایست به نظام احساسی و ادراکی مخاطب منتقل شود که میزان تأثیر محتوا و اثربخشی در نیل به اهداف را به حداکثر مقدار ممکن برساند
- سیاستگذاری به عنوان بایدها و نبایدهای عملیات تولید و توزیع محتوا
- شاخص گذاری برای سنجش میزان مصرف محتوا و اثرگداری پیام بر مخاطب
نگاشت نهادی:
متناسب با نگاشت اقدام(مخاطب، هدف، پیام، سیاست و شاخص) نگاشت نهادی که ناظر به دو بعد ایده تولید و توزیع می باشد تدوین میگردد.
- تنظیم تعاملاتinteraction organizing))
بدیهی است پیرامون موضوع مسائل مهم عملیاتی در فضای مجازی اثر بخش خواهد بود که ظرفیت های تولیدی و توزیعی متعددی در آن به هم افزایی و همگرایی رسیده باشند. در تنظیم تعاملات این مهم یعنی تقسیم کار و هم افزایی با روش های مختلفی در دستور کار قرار میگیرد.
- تشخیص اثرEffect Detection))
یکی از مهمترین اقدامات در برنامه ریزی محتوایی در فضای مجازی، تشخیص میزان مصرف محتوا و نفوذ پیام های مستتر در محتواهایی است که در نگاشت اقدام طراحی و به عملیات تولید و توزیع منتج شده است.اینکار با ابزار های مختلفی از جمله داده کاوی، واکنش سنجی، رفتارسنجی، نظر سنجی و…در سطوح مختلف صورت میگیرد. لازم به ذکر است، در تمام مراحل فوق شبکه نخبگانی متشکل از افراد متخصص و نیز اندیشکده های مرتبط حضور موثر دارد که طی سازوکاری در تعامل با اتاق وضعیت قرار گرفته اند.
فعالیتهای اتاق وضعیت معاونت فضای مجازی رسانه ملی، در 21 محور به شرح ذیل قابل ارائه می باشد.
- بوم مسائل روزانه
مهمترین مسائل مورد توجه افکار عمومی در فضای مجازی، به صورت روزانه و ذیل موضوعات اجتماعی، فرهنگی، منطقه غرب آسیا، اخبار بین المللی و صداوسیما؛ با تکیه بر دادههای آماری، در اختیار مخاطبان قرار می گیرد.
- مثبت نما
این بسته خبری به صورت روزانه به بررسی و احصاء اخبار پیشرفت در حوزه های مختلف کشور میپردازد. یکی از اهداف مهم تهیه این محتوا، ایجاد زمینهای برای تولیدات رسانهای امیدبخش توسط همکاران رسانهای در کشور است.
- اخبار جعلی و شایعات
هدف از تهیه این بسته محتوایی، لزوم آگاهسازی افکار عمومی از دلایل شکلگیری این جنس از محتوای نامناسب وهمچنین پرداخت صحیح رسانهای به آنها است.
- محتوای حرفهای و صنعت صوت و تصویر فراگیر
با هدف آگاهی دهی به مخاطبان از ذینفعان و بازیگران فعال این حوزه، چرخه تولید و انتشار محتوای صوتی و تصویری، تحولات سه حوزه زیرساخت، سرویس و محتوا در فضای مجازی و همچنین افکارسنجی کاربران نسبت به محتوای نمایش خانگی، تهیه و منتشر میشود.
- بوم مسائل انتخابات کشور
«بوم مسائل انتخابات کشور» با توجه به نزدیکی دوازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی و لزوم بررسی مسائل مرتبط با آن به صورت روزانه تهیه و منتشر میشود. در این بسته تحلیل رفتار جریانات سیاسی و میزان کنشگری هریک از آنها براساس داده های آماری صورت میگیرد.
- رصد صداوسیما
واکنش مستمر افکارعمومی نسبت به صداوسیما و مسائل مرتبط با آن و کنشگری فعال رسانههای رقیب و معاند، سبب شده است تا اخبار و مسائل مرتبط به این سازمان بزرگ رسانهای به صورت لحظهای و روزانه بررسی شود و در قالب یک بسته جامع در اختیار مسئولان سازمان صداوسیما جهت پاسخگویی هوشمندانه و زمانمند قرار گیرد.
- گزارش راهبردی
آراء اندیشکدههای غیرفارسیزبان (انگلیسی و عربی) به طور جامع مورد رصد و بررسی قرار گرفته و مبتنی بر آن محصولاتی از قبیل گزارش راهبردی بررسی اندیشکدهها، راهبردنگار (تحلیل کوتاه مسائل روز بین المللی)، تحلیل راهبردی پیامکی، تحلیل شناختی و برجسته سازی مهمترین اخبار حوزه بینالملل و ترجمه مقالات مهم و جریان ساز در اختیار مخاطبان قرار میگیرد.
- روایت اول و نگاشت نهادی
با توجه به ضرورت تولید روایت اول پیرامون مسائل مختلف کشور، سیاست های پیشنهادی کنشگری فعال رسانه درقبال موضوعات مختلف در قالب بستههای «روایت اول و نگاشت نهادی» در اختیار اهالی رسانه، تولید کنندگان و برنامه سازان رسانه ملی قرار داده میشود.
- رصدنگار
پیامکهای لحظهای یا «رصدنگار» در پاسخ به حجم گسترده انتشار اخبار در پایگاههای خبری و شبکههای اجتماعی در گروه «اتاق رصد فضای مجازی» در اختیار مدیران و مسئولان رسانه ملی، دستگاهها، نهادهای مختلف اجرائی و نظارتی کشور قرار میگیرد.
- گزارش اقتصادی
با توجه به تمرکز رسانههای غربی پیرامون مسائل اقتصادی کشور و گره خوردن ابعاد مختلف زندگی مردم با موضوعات معیشتی، در این بسته تلاش میشود تا با بررسی دقیق مسائل روز در این حوزه، دید و شناخت کاملی درباره ابعاد اصلی موضوعات اقتصاد کشور به مخاطبان کشور داده شود.
- تحلیل شبکه های اجتماعی و گراف کاوی
در حوزه گراف کاوی با استفاده الگوریتمها و تکنیکهای مختلف برای بررسی و تحلیل ویژگیها در شبکههای اجتماعی پرداخته میشود. تحلیل شبکه های اجتماعی و گراف کاوی میتواند اطلاعات مفیدی در مورد رفتار افراد در شبکههای اجتماعی، روابط بین افراد، موضوعات مورد علاقه و دیگر ویژگیهای مرتبط با شبکههای اجتماعی در اختیار قرار دهند.
- پیاده سازی زیرساخت کلان داده فضای مجازی
به منظور پیش بینی میزان اثر، ترندیابی و ترندسازی در فضای مجازی براساس محتواها باید پارامترهایی از قبیل تعداد بازدید، مدت زمان بازدید، تعداد بازدید یکتا، تعداد لایک، فالوور، تغییرات فالوور، کامنتها، کپشن و … استخراج گردد. برای دستیابی به پارامترهای ذکر شده، جمع آوری داده برحسب میزان دسترسی به پلتفرم از طریق سمت کاربر، سمت سرور، API و موتورهای خزشگر صورت میپذیرد.
- پیاده سازی سامانه تحلیل و آنالیز سایت
کارشناسان معاونت فضای مجازی موفق به راهاندازی سامانه آنالتیک داخلی شدهاند که قابلیتهایی همچون تعداد بازدید یکتا، تعداد بازدید، مدت زمان بازدید، تعداد بازدید همزمان محتوا در هر لحظه و زمان را در اختیار کاربر میدهد. این سامانه هماکنون برروی سایت sepehrtv.ir پیادهسازی شده است.
- پیاده سازی سامانه رصد اخبار در فضای مجازی (با استفاده از ماژولهای پردازش زبان طبیعی)
با استفاده از این سامانه، بصورت خودکار اطلاعات از رسانههای مختلف در فضای مجازی جمعآوری و در پایگاه داده ذخیره میشود و سپس با استفاده از تکنیکهای پردازش زبان طبیعی، این اخبار تمیز میشوند و تگهای دستهبندی، تحلیل قطبیت و احساسات به آنها اضافه میگردد. همچنین با استفاده از الگوریتمهای یادگیری ماشین، بصورت خودکار اخبار مهم و عبارات پرکاربرد شناسایی و به کاربران اطلاع رسانی میشود.
- پیاده سازی سامانه ترندیاب فضای مجازی (توییتر، تلگرام، اینستاگرام و سایت)
سامانه ترندیاب فضای مجازی، یک سیستم برای رصد و پیگیری ترندهای فضای مجازی است. این سامانه شامل تحلیل و بررسی اخبار، توییتها، پستها و دیگر اطلاعات موجود در شبکههای اجتماعی مختلف مانند توییتر، تلگرام، اینستاگرام و سایتهای خبری و وبسایتهای دیگر میباشد. با استفاده از این تکنیکها، میتوان اخبار و پستها را دستهبندی کرد، ترندهای فعلی را شناسایی کرد و پیشبینی ترندهای آینده را انجام داد.
- جمع آوری کلان داده VoDها
در حوزه پلتفرمهای VOD با استفاده از ابزار خزشگر و استفاده از پنل اپراتورهای تحت قرارداد معاونت، اقدام به راهاندازی سامانه VOD شده است که دادههای مربوط به ژانر، بازیگران، عوامل فیلم و سریالها، سال ساخت و کشور سازنده در هر سطحی قابل استخراج است. این سامانه قابلیت ارتقا و توسعه، متناسب با نیازها کاربران را دارد. از جمله اهداف این سامانه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- جمع آوری کلان داده زیست بوم بازی
زیست بوم محتواهای بازی شامل پیام رسانهای گیمرها و پلتفرمهای بازیهای رایانهای میباشد. در این حوزه با استفاده از پیاده سازی زیرساخت جمع آوری اطلاعات و آمار این حوزه، اطلاعات موردنیاز با ابزار خزش جمع آوری شده و سپس توسط سیستم پردازش و هوش مصنوعی اطلاعاتی از قبیل تعداد گیمر، بازیهای برتر استخراج میشود.
- جمع آوری کلان داده آموزش
زیست بوم محتواهای آموزشی شامل پیام رسانها، شبکههای اجتماعی و پلتفرمهای ارائه دهنده پادکست میباشد. در این حوزه با استفاده از پیاده سازی زیرساخت جمع آوری اطلاعات و آمار این حوزه، اطلاعات موردنیاز با ابزار خزش جمع آوری شده و سپس توسط سیستم پردازش و هوش مصنوعی اطلاعاتی از قبیل میزان افراد فعال و حجم محتوای آموزشی در این زیست بوم و در دسته بندیهای مختلف استخراج میشود.
- پیادهسازی ماژولهای مرتبط با تحلیل رفتار در فضای مجازی مبتنی بر هوش مصنوعی
ارتقاء دانش بومی در زمینه هوش مصنوعی، مزیتهای حاصل از پیشگامی در این فناوری، اهمیت راهبردی و ارزش آن برای جامعه در جنگ شناختی، فراهم ساختن بسترهای لازم برای عرضه ایدههای جدید و کمک به تجاریسازی آنها، فراهم ساختن بسترهای لازم برای عرضه نیازهای سازمان و ارائه راهکار از اهداف اصلی حرکت به سوی هوش مصنوعی در اداره کل تحقیق و توسعه سرویس و محتواست. در معاونت فضای مجازی کارشناسان با پیاده سازی و بکارگیری ماژولهای مختلف هوش مصنوعی اقدام به پیش بینی میزان مشارکت در انتخابات مجلس و ریاست جمهوری، تشخیص رویکرد احساسی محتوا، تشخیص داراییهای سازمان، پاکسازی دادههای فضای مجازی، تشخیص سوگیری محتوا و … کردهاند.
- پیادهسازی ماژولهای مرتبط با جمع آوری و دانلود داده از پلتفرمهای داخلی و خارجی
به منظور جمعآوری دادههای شبکههای اجتماعی ماژولها و رباتهای هر یک از پلتفرمها طراحی و پیاده سازی شده است که با توجه به اقتضائات و مسائل دادهکاوی مورد بهره برداری قرار میگیرند. این رباتها قادر به استخراج محتوای پستها(کپشن) و اطلاعات آنها، اطلاعات اکانت (پیج یا کانال) و نیز بازخورد آنها میباشد.
- انجام و پیاده سازی گزارشات و امور مرتبط با داده کاوی اقتضایی
این گزارشات شامل رفتار کاربران و حواشی موجود پیرامون موضوعات و مناسبت های خاص می باشد. داده کاوی در این حوزه برای تصمیم سازی و اقدام بعدی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.